Aktrisa: “Mən ürək adamıyam...” - Müsahibə

Zamanla özünü kəşf edən Aygün Fətullayeva hər premyeradan sonra suallara cavab axtarır

Bəstəboy, zərif qız səhnədə öz ideyaları uğrunda həyatından keçməyə belə hazır olan Antiqonaya (Jan Anuy “Antiqona”), saf, hər cür pislikdən uzaq, kəpənək kimi uçmaq istəyən Pırpız Sonaya (Cəlil Məmmədquluzadə “Dəli yığıncağı”), Konstantin Treplyovu çılğın məhəbbətlə sevən Maşaya (Anton Çexov (Qağayı”), həbs düşərgəsinin mənəvi iztirablarını yaşayan Dilbər Axundzadəyə (Mehriban Ələkbərzadə “Kod adı V.X.A”) çevrilməyi məharətlə bacarır.

O, peşəsində uğur qazanmaq üçün zəhmət çəkməyin, əzmkarlıq göstərməyin, səbirlə davranmağın vacibliyini bilir və hər zaman bunlara əməl etməyə çalışır. Yəqin ki, bu keyfiyyətləri onda böyüdüyü ailə mühiti formalaşdırıb, axı babası da, atası da tanınmış neftçi kimi min bir zəhmətlə qazanılan uğurun qiymətini biliblər.

Özünü ürək adamı sayır və deyir ki, zamanla özü-özümü kəşf etmişəm. Söhbət Reyting.az-a müsahibə verən Azərbaycan Dövlət Milli Gənc Tamaşaçılar Teatrının aktrisası Aygün Fətullayevadan gedir.

- Bu günlərdə Milli statusu alan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrının həm keyfiyyət, həm də kəmiyyət baxımdan güclü yaradıcı heyəti var. Belə bir yaradıcı mühitdə, mərhum rejissor, Xalq artisti Vaqif Əsədov demişkən, səhnədə görünmək, yaxşı mənada diqqət çəkmək asan deyil. Aygün Fətullayeva bunu necə bacardı?

- Çətinlikdən, əziyyətdən qorxmayıb səbirlə öz zamanımı gözləmişəm. İllər ötdükcə, təcrübəm artdıqca sanki öz-özümü kəşf etmişəm. Mədəniyyət və İncəsənət Universitetini bitirib teatra gələndən sonra bir neçə il hətta maaşsız da işləmişəm, sonra yardım heyətinə qəbul olunmuşam. Nahidə xanım İsmayılzadə teatrımıza direktor təyin ediləndən bir müddət sonra aktyor ştatına götürüldüm. Bu illər ərzində heç vaxt “baş rollar oynamaq, tez tanınmaq” fikrini yaxın buraxmamışam, necə deyərlər özümə dərd eləməmişəm. Tutaq ki, teatrımızda “Leyli və Məcnun” tamaşası hazırlananda “Leylini kaş ki, mən oynayardım”, - kimi bir düşüncədə olmamışam. Hər şeyi zamanın ixtiyarına buraxmışam, bir neçə il kütləvi səhnələrə çıxandan, epizodik rollardan sonra artıq indi baş rollar, əsas obrazlar oynayıram. Bu günlərə şükürlər olsun! Düşünürəm ki, hər bir aktyor və aktrisanın inkişaf xətti mütləq olmalıdır. Bu baxımdan növbəti mərhələ üçün təbii ki, hədəflərim, planlarım var. Sözsüz, bu məsələdə rejissorlardan da çox şey asılıdır, rejissorlar doğru bir planlama edərlərsə, aktyor və aktrisalar da inkişaf edə bilərlər.



- Sözsüz ki, rejissorun aktyorun yaradıcılıq potensialını doğru-düzgün qiymətləndirməsindən çox şey asılıdır. Xalq artisti Cənnət Səlimovanın quruluşunda Cəlil Məmmədquluzadənin “Dəli yığıncağı” tamaşasında Pırpız Sonanı oynayırsan. Sona uşaq kimi saf, həyatdakı pisliklərdən uzaq, sadəlövh gənc bir qızdırdır. Pırpız Sonanı məhz belə təqdim etmək Cənnət xanımın ideyası idi yəqin ki...

- Təbii. Cənnət xanım Sonanı məhz belə təqdim etməyimi istəyirdi, məşqlərdə tez-tez deyirdi ki, Aygün, diqqətli ol, ani bir jest, hərəkət Sonanı böyüdə bilər. Şövqü Hüseynovun yaratdığı Fazil Məhəmməd səhnədə Sonaya toxunanda belə Sona anlamır ki, bu nə deməkdir...

Əgər fikir vermisinizsə, Cənnət xanımın səhnə yozumunda dəlilər əslində hər biri ayrı-ayrılıqda yaradıcı insanlardı, lakin cəmiyyət onları anlamaq istəmir. Çox təəssüf ki, bu gün də biz həyatda belə hallarla rastlaşa bilirik, yaradıcı, həssas insanlara cəmiyyətin reaksiyası birmənalı olmur, bəzən onlar doğru-düzgün başa düşülmür.

Çox sevinirəm ki, tamam fərqli bir “Dəli yığıncağı” tamaşasını təqdim edirik, yaradıcı insan üçün bundan gözəl nə ola bilər ki? Bizim sənət özünəməxsusluğu, fərqliliyi sevir, kimisə təkrar etmək, yamsılamaq yaradıcılıq deyil məncə...

- Baş rolda oynadığın “Antiqona” tamaşasını da bu baxımdan teatr ictimaiyyəti maraqla qarşıladı...

- Antiqona obrazı mənim üçün də maraqlı idi, çünki özümü faciə janrında ilk dəfə idi ki, sınayırdım. Quruluşçu rejissor Nofəl Vəliyevə mənə güvəndiyinə görə minnətdaram. Sözün açığı, tamaşa ilə bağlı direktorun əmrində adımı Antiqona rolunda görmək əsl sürpriz oldu, çünki quruluşçu rejissor bu barədə əvvəldən mənə heç nə deməmişdi.



Mənim fikrimcə, Nofəl bəyin quruluşundakı “Antiqona” əsl teatral tamaşaçıya hesablanıb. Hər tamaşadan sonra zalın reaksiyasından da bunu aydın görmək olur. Nofəl bəylə tamaşa üzərində iş prosesi maraqlı, həm də mənim üçün faydalı oldu.

Söhbətimizin əvvəlində aktyorların yaradıcılıq baxımından inkişafında rejissorların rolundan danışdıq. Hər bir aktyor, aktrisa məncə istəyər ki, müxtəlif rejissorlarla çalışsın. Həqiqətən də bu çox vacib bir elementdir, gözəl də təcrübədir. Şəxsən mən xoşbəxtəm ki, teatrımızda tamaşa hazırlayan demək olar ki, bütün rejissorlarla işləmişəm. Vaqif Əsədovun, Cənnət Səlimovanın, Mehriban Ələkbərzadənin, Nicat Kazımovun, Nofəl Vəliyevin quruluş verdiyi tamaşalarda rol almışam. Bəhram Osmanovla uşaq tamaşalarında birgə işlədik, lakin böyüklər üçün hazırlanan tamaşalarda rol almadım.

- Bu gün həyatda Antiqona kimi insanlara ehtiyac varmı?

- Əlbəttə var. Elə düşünürəm ki, hətta İsmena kimi adamlar da olmalıdır, əks halda həyat marağını itirər. Çünki həyat əks qütblü insanların mübarizəsi üzəridə qurulub.

Antiqona ədalətsizliyə qarşı mübarizə aparan, həyatı məqsədyönlü yaşayan insanların bədii obrazıdır. Düzdür, qorxu hissi insanın fitrətində var, amma elə insanlar da var ki, haqqın, ədalətin qalib gəlməsi üçün həyatlarını belə qurban verirlər. Antiqonalar bütün dövrlərdə olub, var və olacaq.

- Hamımız qəhrəmanı görmək istəyirik, amma özümüz qəhrəman ola bilmirik...

- Bayaq dediyim kim, həyat iki qütbün mübarizəsi üzərində qurulub. Hamı müsbət və ya hamı mənfi ola bilməz. “Antiqona” tamaşası əsasında müqayisə aparırıqsa Kreon özü də bəlkə Antiqona kimi olmaq istəyər, amma həmin keyfiyyətlər onda yoxdur, olmadığı üçün də Antiqonaya həsəd aparır, ona qibtə və nifrət edir. İnsan mahiyyətcə belədir, xarakterində olmayan müsbət keyfiyyətləri başqasında görəndə onda paxıllıq hissi baş qaldırır, başlayır həsəd aparmağa.

- Həyatda qərar verərkən Aygün necə davranır, ağlına, yoxsa hisslərinə qulaq asır?

- Mən ürək adamıyam. Düşünürəm ki, əgər ürək sənə nəsə deyirsə, demək o məsələdə nələrsə var. Səhnədə oynadığım Antiqonadan fərqli olaraq, həyatda ani qərarlar verə bilmirəm, çox götür-qoy edən adamam, necə deyərlər, yüz ölçüb, bir biçirəm. Bu xüsusiyyət bəzi məqamlarda mənə mane olur. Ürəklə beynin mübarizəsini izlədikcə iş-işdən keçir. Amma sonda yenə ürəyi qalib çıxarıram. Ürəklə görülməyən heç bir işin arxasında yoxam. Məntiqə əsaslanan qərarı öz qərarım kimi düşünə bilmirəm, sanki kimsə bunu sənə komanda kimi verib, sən də sadəcə icra etmisən. Amma ürəyinin sənə dedikləri ruhsal qərardır məncə.

- Görəsən aktyorlar öz rolları üçün heç darıxırlarmı? Səncə rol üçün darıxmaq necə olur?

- Rol üçün darıxmaq... COVİD-19 pandemiyası zamanı karantin elan olunan vaxtlar yəqin yadınızdadır. Yaradıcı insanlar, xüsusilə teatrda çalışanlar üçün mənəvi cəhətdən çox ağır bir dövr idi, inanın ki, həmin dövrdə kiçik, epizodik rollarım üçün belə bərk darıxırdım.

Bəzən elə olur ki, televiziya və radioda oynadığım hansısa bir tamaşada istifadə olunan musiqi səslənir, həmin an qəribə hisslər keçirirəm.



Bizim teatrın zəngin repertuarı var, bəzən elə tamaşalar olur ki, onu iki-üç aydan bir oynayırıq. Hərədən belə tamaşalardakı rollarım üçün darıxdığım anlar olur.

- Teatrda üçüncü zəngdən sonra zalda işıqlar sönür, səhnədə pərdə açılır. Həmin anlar Aygün nə düşünür?

- Çox səmimin deyim ki, ilk vaxtlar dəhşətli dərəcədə həyəcanlanırdım. Lakin zaman keçdikcə bu məsələ yoluna qoyuldu. İndi həyəcan yenə var, təbii ki, onsuz olmaz, amma təcrübə və əminlik onu üstələyir. Tərəf-müqabillərin və tamaşaçılarla ünsiyyət qurulduqca bütün məsələlər öz yerini alır. İndi özümü səhnədə güvənli, arxayın hiss edirəm. Zaldakı tamaşaçının reaksiyası, aurası çox vacib elementdir, zaldan səhnəyə gələn enerji heç vaxt bitmir, davam edir. Həmin enerjinin düsturunu, elmi izahını vermək çox çətindir.

- Bəs pərdə bağlanandan sonra hansı hisslər keçirirsən?

- Tamaşaçılar zaldan çıxıb gedən andan məndə öz-özümlə sorğu-sual başlayır. Səhnədəki çıxışımı ən xırda detallarla təhlil edirəm. Əgər hansısa bir tamaşanın premyerasıdırsa, bu təhlil daha uzun çəkir və həmin gecə demək olar ki, yatmıram. Bəzi suallara cavab axtarıram...

Etibar CƏBRAYILOĞLU
Reyting.az