İran seçkilərində 6 ssenari: kim başqasının xeyrinə namizədliyini geri götürəcək?

İranda prezident seçkilərinə 1 həftə vaxt qalıb. Namizədlərin təşviqat saytları coşğuludur və insanlar daha çox səs toplamaq üçün ən yaxşı yolları tapmaq naminə hərəkətə keçirlər. Eyni zamanda, yaxın günlərdə bəzi namizədlər rəqiblərinin xeyrinə geri çəkiləcək.

Bu barədə “Rouydaf24” saytı yazıb.

İran nəşrinin təhlilində qeyd olunur:

Namizədliyin geri götürülməsi İran tarixində görünməmiş hadisə deyil. 1981-ci ildən bəri bütün prezident seçkilərində bəzi namizədlər daha layiqli hesab etdikləri namizədin lehinə geri çəkiliblər. Məşhur geriçəkilmələr arasında üçüncü prezident seçkilərində Məhdəvi Kəninin geri çəkilməsini qeyd edə bilərik. Mesajında o, Ayətullah Xamnəinin namizədliyini müdafiə edib və onun xeyrinə seçki yarışından kənarlaşıb. Son dövrdə də İbrahim Rəisiyə görə bəzi namizədlərinin geri çəkilməsi baş vermişdi.

İyunun 28-də keçirilməsi nəzərdə tutulan seçkilər ərəfəsində hər gün kiminsə namizədliyini geri götürəcəyi ilə bağlı söz-söhbət gəzir. Altı namizədin hər birinin geri çəkilmə ehtimalı var.

1. Məhəmməd Baqir Qalibaf

Qalibaf parlament seçkilərində dördüncü dəfə zəfər qazanıb. O, 7 il əvvəl də Rəisinin rəqibi olub və İbrahim Rəisinin xeyrinə namizədliyini geri götürüb. İki mövcud presedent Cəlili fanatlarının Qalibafın istefasını tələb etməsinə səbəb olub. O, prezident seçkiləri üçün ən güclü partiya strukturuna malikdir və bu struktur əslində, onun 20 illik prezident kürsüsünü qazanmaq planının nəticəsidir. Qalibafın seçkilərdə şansı yüksəkdir, lakin ailə problemləri və bəzi korrupsiya ittihamlarına görə çoxlu mənfi məqamlar var və bu məsələ Sabitlik Cəbhəsi Partiyasının Qalibafa təzyiq etmək üçün bəhanəsidir.

2. Səid Cəlili

Qalibafı dəstəkləyənlər 2013-cü ilin prezident seçkilərində fundamentalistlərin məğlubiyyətinə Səid Cəlilinin səbəb olduğunu deyirlər və ondan həmin səhvi təkrarlamamasını və Qalibafın xeyrinə istefa verməsini gözləyirlər. Hətta ötən günlərdə Səid Cəlilinin istefası ilə bağlı xəbərlər yayılmışdı. Əvvəlcə Səid Cəlilinin “inqilab hərəkatının namizədləri”nin elektoratını bölməsinə dair video yayımlandı. Bəziləri Cəlilinin Qalibafın lehinə geri çəkiləcəyini düşünürdülər, amma sonra daha bir video yayımlandı və bu dəfə Cəlili tərəfdarlarına səsləndi: "Biz bu yola şübhə ilə daxil olmamışıq, bu yolu ağıllı tərzdə seçmiş və var gücümüzlə getməyə davam edəcəyik".

Cəlilinin qohumlarından olan Tehran təmsilçisi Əmirhüseyn Sabeti sosial şəbəkələrdə Cəlilinin istefasını öz sosial səhifələrində “saxta xəbər” adlandırıb.

3. Məsud Pezeşkian

Namizədlər biri olan Məsud Pezeşkian geri çəkiləcəyi ilə bağlı xəbərlərlə əsla razılaşmır. Ola bilsin ki, seçkinin son gününə qədər varlığına əmin ola biləcək yeganə namizəd məhz odur.

4. Mustafa Purməhəmmədi

Əhmədinejad hökumətinin daxili işlər naziri və Ruhani hökumətinin ədliyyə naziri mötədil sima nümayiş etdirib. İndi “Mübariz Ruhanilər Cəmiyyəti”nin baş katibi olaraq Məhdəvi Kənini əvəz edən Purməhəmmədi, Əli Əkbər Vilayəti və Mirsəlim kimi seçkilərdə ənənəvi və dini sağ namizəd rolunu oynayacaq. Onun namizədlərdən hansınınsa lehinə geri çəkilməsi istisna olunmur, lakin həm Qalibafın, həm də Pezeşkianın xeyrinə geri çəkilə və debatlarda Pezeşkianı dəstəkləməsi də seçkinin qalibinin müəyyən edilməsində təsiredici ola bilər.

5. Əlirza Zakani

Əlirza Zakani seçkinin ən çox işıqlandırılan namizədidir. O, sirli bir adamın simasını canlandırmağa və özünə fanatlar tapmağa çalışır ki, daha “güclü əl”lə geri çəkilib daha çox siyasi xal qazansın. O bu siqnalları namizədlərə açıq şəkildə göndərir. Bir neçə gün əvvəl dedi ki, “məndə zərrə qədər hiss olsa ki, başqa namizədlər mənim proqramımı həyata keçirə bilər, onda seçkidə iştirakı özümə haram hesab edərəm”.

6. Əmirhüseyn Qazizadə Haşimi

“İnşallah, bütün seçicilər ən layiqli namizədin lehinə səs verər”. Bu cümləni məhz o dedi. Hətta televiziya eksperti Qazizadə Haşiminin reklam proqramında bu sualı verib və ondan soruşub ki, geri çəkiləcəksiniz? Zakani kimi Qazizadə Haşimi də son prezident seçkisində İbrahim Rəisi üçün “yedək namizəd” kimi iştirak edirdi...

Y. QACAR